четверг, 1 октября 2015 г.

Песня о человеке

Амантай АХЕТОВ 
писатель
Богатейшему эпическому наследию, искрометным изречениям акынов и глубокому осмыслению многовековой истории казахского народа посвятил свое творчество народный писатель Казахстана Ильяс Есенберлин (1915–1983).
Столетие со дня рождения всенародно любимого писателя, чье имя вписано золотыми буквами в становление казахского романа XX века, широко отмечают во всех регионах страны. Именно произведения незабвенного Ильяса, которого по праву называют патриархом исторической памяти народа, помогли воспрянуть гордому духу наследников Великой степи. Как истинный народный герой, он, без сомнения, был наделен недюжинной силой и умом, сконцентрировав в своем творчестве совесть нации, титаническое упорство в раскрытии прошлого народа, которое, как воздух, питало его сердце.

Есенберлин тағлымдары

 Әнуар ӘЛІМЖАНОВ

Достасқан адамың туралы, оның үстіне мүдделері мен өмірлік принциптері өмір шындығына, өз халқының тарихына көзқарасыңнан айырмасы жоқ адам туралы кез келген естелік қалайда терең жекелік, субъективтік сипатта болады. Сондықтан қазақтьң аса көрнекті сөз зергері Ілияс Есенберлин туралы осы жолдары жаза бастаған кезде менің Ілияс ағамен соңғы кездесу жайында айтсам ба деген жабысқақ ойдан ешбір арыла алмағаным анық. Бірақ дегенмен де, бата алар емеспін. Өйткені бұл, біріншіден, ауыр естелік болады, екіншіден, ол менің Мәскеуде тұрып, КСРО Жазушылар одағы хатшылығы бюросының тапсыруымен Африка-Азия әдебиетшілерінің Ташкент конференңиясын әзірлеғен сол бір 1983 жылдың күзгі күндер оқиғаларын егжей-тегжейлі айтуға жетелейді... Ал оны айта бастасам, мен өзім үшін қасіретті сағаттар мен күндерде қасымда болып, менің сауығып кетуім үшін таңдаулы маман-дәрігерлерді тартуға жәрдемдескен түрлі республикалар мен түрлі елдерден келген жазушы әріптестерімнің есімдерін атамай кете алмаймын.

ҰЛТТЫҚ ҰЛЫ ҚАЗЫНА

 Әзілхан НҰРШАЙЫҚОВ

 (көшпенділер трилогиясы және оның авторы туралы ойларынан...)

Атақты деген әдебиет сыншылары да «күшті топтан қорғалып, .Есенберлин трилогиясы туралы жұмған  ауыздарын ашпай қалды. Жалғыз Рахманқұл Бердібаев қпнп өзінің әр  мақаласында «Көшпенділерді» қорғап,  қолдап , бұл үлы еңбектің бағасын батыл айтып, оның тарихи мәнін түсіндірумен болды.
                                   БІЗ ІЛИЯС ЕСЕНБЕРЛИНДІ НЕГЕ ЖЕК КӨРДІК


Бекежан ТІЛЕГЕНОВ

Ілияс  Есенберлин, сөз жоқ, ұлы жазушы, бірақ әдебиеттегі  өз орнын әлі алмаған жазушы. Олай  дейтін  себебім бар. Қазақ әдебиетінің көш басшылары Мағжан Жұмабаев, Сәкен Сейфуллйн, Жүсіпбек  Аймауытовтардан кейін алып тұлғалар Әуезов , Мүсірепов, Мұстафиндердің атын атап келіп, бұлардан соң осы лек таусылып қалғандай, әрі – қарай жалғастыра алмай қиналып, тізімді шорт үзетін кезіміз болады. Әдебиетте олай болуы мүмкін емес. Сол тізімді әрі қарай жалғастыратын бір тұлға бар, ол -Ілияс Есенберлин. Сол заңды орнын осы күнғе дейін қимайтьш сияқтымыз. Неге? Неге Есенберлинге осынша іштартарлық білдіреміз? Неге оны алыптар тобынан шеттете береміз? Неге оны сол тізбекке қосқымыз келмейді.

суббота, 4 апреля 2015 г.

ҚАЙСАР ҚАЛАМГЕР

Закария Сисенғали

Сонау бір Алматы қаласында оқып жүрген шағымызда қолымыз қалт етсе, Абылай хан (ол кезде Коммунист, 105) даңғылындағы Жазушылар одағынан табылушы едік. Ұзақты күні талмастан «Қаламгер» кафесінде отырып, кірген-шыққан жазушылардан көз алмайтынбыз. Бір қызығы, оларды нақ бір туысымыздай шетінен жыға танитынбыз.

Неслучайный жребий

Л. Полухина

В произведениях Ильяса Есенберлина бескрайние степи с выж­женными холмами и ковылем, а то с такой высокой травой, что у лошадей видны только головы, и стоит ветру пробежать по травя­нистым зарослям — они ложатся волнами. Тогда всадник чувствует себя чайкой над морем, кажется, натяни он поводья потуже, гикни, взмахни камчой — и конь рванет­ся, отделится от земли и полетит. Простор, воздух, настоянный на волшебном аромате трав, чистое небо, легкий аргамак!